คำสั่งจากทีมงานบอกล่วงหน้ามาตั้งแต่เดือนก่อนว่าอยากให้เขียนเรื่องเกี่ยวกับ “อาหารเหลือ” ตอนฟังครั้งแรกยังงง ๆ เพราะไม่แน่ใจว่าเหมือนอย่างที่ใจคิดหรือเปล่า พอลองถามก็เออตรงตามที่อยากทำอยู่พอดี เนื่องจากช่วงหลังมานี้กระแสลดโลกร้อนมาแรงมาก และสิ่งที่ทำให้โลกร้อนระดับต้น ๆ ก็คือ “ขยะจากอาหาร” นั่นเอง เราไม่รู้หรอกว่าฝรั่งเขามีวิธีการกำจัดอาหารเหลือกันอย่างไร แต่สำหรับคนไทยมีหลากหลายวิธีมาก ซึ่งแต่ละบ้านคงมีวิธีต่างกันไป ส่วนบ้านเรานั้นมาหลายวิธีเลย มา... จะเล่าให้ฟัง
ครอบครัวใหญ่ อาหารก็เยอะเป็นธรรมดา แต่อาหารทุกอย่างสามารถดัดแปลงได้หมดไม่มีเหลือ นี่คือกฎเหล็กที่คุณยายตั้งไว้แต่ต้น ผักสดที่ซื้อจากตลาดบางครั้งมาเป็นเข่ง แต่ถูกจัดสรรได้อย่างดี ผักดี ๆ จะถูกตัดแต่งนำมาทำอาหาร ส่วนเศษที่เหลือถ้ายังกินได้ก็นำมาหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ แล้วดองสามรสเก็บไว้กินได้นาน หรือถ้าเป็นผักใบที่เหลือเศษเยอะหน่อยก็จะนำมาต้มจนเปื่อยกินแบบจับฉ่ายได้เหมือนกัน เนื้อสัตว์ส่วนใหญ่ถูกใช้จนเรียบไม่มีเหลือ กระดูกทำน้ำซุป หนังไก่นำมาทอดจนกรอบ น้ำมันเก็บไว้ทำอาหารได้ ส่วนเศษเนื้อที่ตัดเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยก็ต้มจนเปื่อยให้เจ้าตูบที่บ้านได้หลายมื้อ แถมบางครั้งยังใส่เศษผักลงไปด้วย แม้แต่เจ้าตูบยังแข็งแรงนะสำหรับบ้านเรา
มาถึงอาหารที่เหลือกันบ้าง เมนูเบสิกอย่าง ข้าวผัดน้ำพริก บอกเลยว่ากินมาแล้วเกือบทุกอย่าง รวมถึงกะเพราแบบรวม ๆ นี่ก็บ่อย ส่วนที่เด็ดและชอบมากจะมี 3 อย่าง เริ่มจาก
พะโล้หมูสามชั้นกับไข่พะโล้ ถ้าเหลือคุณยายจะนำมาตุ๋นต่อจนงวด ใส่แป้งมันฮ่องกงนิดหน่อยพอให้ข้น กินพร้อมข้าวสวยและน้ำจิ้มซีอิ๊วดำ แต่ถ้าชอบรสจัดหน่อยจะเปลี่ยนเป็นน้ำจิ้มแบบข้าวขาหมูก็ได้เหมือนกัน
ส่วนวันไหนกิน หมูสามชั้นทอดน้ำปลา เหลือ ถ้าไม่ทำผัดกะเพราก็จะนำมาผัดกับพริกแกงที่ทำจากพริกแห้ง ได้กลิ่นหอมไหม้ ๆ กินพร้อมข้าวสวยและไข่ดาวเข้ากันมาก สุดท้ายคือ ทอดมันปลากราย ถ้าเหลือ (ส่วนมากจะหมด) คุณยายจะนำมาหั่นเป็นชิ้นพอคำนำลงกระทะพร้อมเครื่องผัดฉ่าส่งกลิ่นหอมฉุนจนจามกันไปทั้งบ้าน แนะนำให้กินพร้อมข้าวสวยร้อน ๆ แกล้มด้วยต้มจืดสักหน่อยเข้ากันดีมาก
เรื่อง : เด็กหลังเตา
ภาพ : ชุลีภรณ์
