กลิ่นกาแฟหอมกรุ่นในช่วงบ่ายของวันทำให้ร่างกายรู้สึกกระชุ่มกระชวยขึ้น และถ้าวันไหนมีของว่างขบเคี้ยวด้วยแล้วยิ่งช่วยให้ร่างกายมีแรงทำงานขึ้นไปอีก ดังนั้นในช่วงบ่ายแก่ ๆ จึงเป็นเหมือนเวลาพักผ่อนของพนักงานออฟฟิศ และใช้เวลาเพียงแค่ 10-15 นาทีเท่านั้น เพื่อจิบกาแฟ ดื่มชา พร้อมกับรับประทานของว่าง ในระหว่างนี้อาจพูดคุยกันเรื่องสนุก ๆ ระหว่างกลุ่มเพื่อนในที่ทำงาน เพียงเท่านี้ก็สามารถช่วยลดอาการเครียดหลังจากทำงานมาเกือบทั้งวันได้ดีอย่างไม่น่าเชื่อเลยทีเดียว

เมื่อพูดถึงเวลาพักเบรคไปแล้ว ก็คงต้องพูดถึงเรื่อง “อาหารว่าง” กันบ้าง อาหารว่าง หมายถึง อาหารระหว่างมื้อ เป็นอาหารประเภทเบา ๆ มีปริมาณอาหารน้อยกว่าอาหารประจำมื้อ อาจจะเป็นอาหารน้ำหรืออาหารแห้ง มีทั้งคาวและหวาน หรือเป็นอาหารชิ้นเล็ก ๆ ขนาดพอดีคำหยิบรับประทานได้ง่าย มักนิยมรับประทานกันในระหว่างมื้อเช้ากับมื้อกลางวัน หรือระหว่างมื้อกลางวันกับมื้อเย็นแบ่งออกเป็น 3 ระยะเวลา คือ 10.00-11.00 น., 14.00-15.00 น. และ 22.00-23.00 น. ในยุคนี้อาหารว่างโดยส่วนใหญ่มักเป็นขนมหรืออาหารที่หาซื้อได้ง่าย อาทิ ขนมปังกรอบ ผลไม้ เค้กชิ้นเล็ก ฯลฯ ซึ่งหลายคนคงลืมไปแล้วว่าจริง ๆ แล้วอาหารว่างของไทยเราก็มีเช่นกัน

สำหรับอาหารว่างของไทยนั้น แบ่งออกเป็น 2 หมวดใหญ่ คือ อาหารว่างไทยสมัยโบราณ อาหารว่างของไทยมีมานานตั้งแต่สมัยโบราณ แม่บ้านสมัยก่อนใช้เวลาว่างในการทำอาหารว่างเก็บไว้ โดยใช้วัสดุที่เหลือจากอาหารมื้อหลักให้เป็นประโยชน์ และใช้วัสดุที่มีมากในฤดูกาลมาประกอบเป็นอาหารว่าง เช่น ข้าวตังหน้าตั้ง เมี่ยงลาว เมี่ยงส้ม ข้าวตู ข้าวตอกตั้ง ข้าวเม่าหมี่ ขนมจีบ หรือปั้นสิบทอด เป็นต้น อีกหมวดหนึ่งคือ อาหารว่างไทยสมัยปัจจุบัน ในปัจจุบันอาหารว่างมีความจำเป็นโดยเฉพาะคนที่ต้องเดินทางไกลระหว่างบ้านกับที่ทำงาน รวมทั้งเด็ก ๆ ที่ต้องไปโรงเรียน จึงควรรับประทานอาหารระหว่างมื้อ อาหารว่างควรเป็นอาหารที่ย่อยง่าย ทำง่าย รับประทานแล้วไม่อิ่มจนเกินไป และสะดวกที่จะรับประทาน อาทิ แซนด์วิช ขนมปังไส้ต่าง ๆ หรือผลไม้ เป็นต้น นอกจากนั้นแล้วยังสามารถแบ่งตามลักษณะได้ 6 ประเภท ได้แก่ ของนึ่ง (สาคูไส้หมู ข้าวเกรียบปากหม้อ ช่อม่วง ปั้นสิบ) ของต้ม (เกี๊ยวกุ้ง กระเพาะปลา) ของทอด (ขนมปังหน้าหมู เปาะเปี๊ยะทอด ขนมเบื้อง หมูโสร่ง) ของปิ้ง (หมูสะเต๊ะ ข้าวเหนียวปิ้ง ไส้กรอก) ของคลุก (ปลาแนม ข้าวเม่าหมี่ หมี่กรอบ หมี่กะทิ) และของเบ็ดเตล็ด (ข้าวตังหน้าตั้ง เมี่ยงลาว เมี่ยงคำ)
 
       วัฒนธรรมการรับประทานอาหารว่างเริ่มมีตั้งแต่เมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด แต่มีการสันนิษฐานว่าน่าจะเริ่มต้นมาจากดินแดนตะวันตกเมื่อหลายศตวรรษมาแล้วโดยชนชั้นสูง เช่น กษัตริย์ และขุนนาง จากนั้นจึงค่อย ๆ แพร่หลายมาสู่คนสามัญ โดยมีมูลเหตุก็เพื่อใช้ฆ่าเวลาขณะพักจากการทำงาน หรือชมมหรสพ การหาของมารับประทานจึงเป็นตัวช่วยได้ดี ธรรมเนียมการเสิร์ฟอาหารว่างจะนิยมกัน 2 ช่วงเวลา คือช่วงบ่ายต่อจากมื้อเที่ยงประมาณ 2 ชั่วโมง และตอนกลางคืนราว 3 ทุ่มเป็นต้นไป โดยที่อาหารว่างในยามบ่ายนั้นจะได้รับความนิยมมากกว่าตอนกลางคืน โดยมากมักเป็นอาหารเบา ๆ ไม่หนักท้องเกินไป เป็นชิ้นพอดีคำ รับประทานได้เรื่อย ๆ ซึ่งรวมไปถึงฟิงเกอร์ฟู้ดที่สามารถใช้มือหยิบจับรับประทานได้ โดยไม่ต้องมีพิธีรีตองมากมายนัก ที่สำคัญยังนิยมเสิร์ฟคู่กับเครื่องดื่มที่สามารถเรียกความสดชื่นกระปรี้กระเปร่าระหว่างวันให้พร้อมลุยงานอีกครั้ง เช่น ชา กาแฟ รวมถึงเครื่องดื่มประจำถิ่นที่แต่ละชนชาติได้คิดค้นขึ้นมา เพื่อเพิ่มให้การรับประทานอาหารว่างเต็มไปด้วยความสุขมากยิ่งขึ้น

อาหารว่างมีอยู่ทั่วโลก แต่ละพื้นที่มีวัฒนธรรมต่างกันออกไป โดยเฉพาะเรื่องของอาหารการกิน ดังนั้นอาหารว่างของแต่ละพื้นที่นั้นก็ต่างออกไปเช่นกัน เริ่มจาก ติ่มซำ จัดเป็นอาหารว่างของจีนที่เราคุ้นตากันอยู่แล้ว ซึ่งที่มาของเมนูนี้เริ่มมาจากวัฒนธรรมการดื่มชาหรือหยำฉาของชาวกวางตุ้ง พร้อมกับอาหารชิ้นเล็ก ๆ จากนั้นค่อยกลายมาเป็นติ่มซำในรูปแบบต่าง ๆ อย่างที่เห็นในปัจจุบัน ซึ่งมีทั้งของต้ม ของนึ่ง ของทอด จัดมาในเข่งไม้ไผ่ขนาดเล็ก และต้องรับประทานขณะที่ยังร้อน ส่วนประเทศญี่ปุ่นนั้นก็มีของว่างที่เรียกว่า โดรายากิ (Dorayaki) เป็นแป้งทอด 2 แผ่นประกบกันสอดไส้ถั่วแดง รสหวานนุ่มนวล ส่วนอีกเมนูหนึ่งคือ โอนิงิริ (Onigiri) เป็นข้าวปั้นรูปสามเหลี่ยม สอดไส้ได้หลายชนิด แล้วห่อด้วยสาหร่ายชิ้นเล็ก ๆ บางครั้งอาจนำไปทอดหรือย่างจนเหลือง นอกจากนั้นยังมี เซ็มเบ (Senbei) แป้งข้าวเหนียวย่างซีอิ๊วห่อด้วยสาหร่าย และอาจสอดไส้กุ้ง งาดำ ถั่วแดง มาถึงอาหารว่างที่รับประทานพร้อมกับชาแบบชาวอังกฤษกันบ้าง สำหรับการดื่มชาแบบชาวอังกฤษนี้เรียกว่า อิงลิช ไฮที (English High Tea) เริ่มมีมาตั้งแต่สมัยต้นศตวรรษที่ 19 ถือเป็นธรรมเนียมการรับประทานอาหารว่างในหมู่ชาวตะวันตก การเสิร์ฟอิงลิช ไฮที นิยมจัดเสิร์ฟในลักษณะบุฟเฟ่ต์ หรือเป็นชุดเล็ก ๆ โดยขนมที่เป็นไฮไลท์และขาดไม่ได้เลยก็คือ สโคน (Scone) บิสกิต (Biscuit) ครัมเป็ต (Crumpet) แพนเค้ก (Pancake) รวมไปถึง ทาร์ต (Tart)
 
       อีกชนชาติหนึ่งที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติอาหารมายาวนาน ฝรั่งเศส นับเป็นประเทศที่มากไปด้วยทรัพยากรมากมาย ส่วนอาหารว่างของชาวฝรั่งเศสนั้นมีหลายชนิด เริ่มจาก คีช (Quiche) เป็นอาหารจานอบชนิดหนึ่งโดยมีส่วนประกอบหลักคือ ไข่ นม หรือ ครีม ต่อด้วย กอร์ดงเบลอ (Cordon Bleu) เป็นอาหารฝรั่งเศสที่นำเนื้อสัตว์มาแล่ให้เป็นชิ้นบาง ๆ ใส่แฮมและชีสเป็นไส้ แล้วนำเนื้อไก่มาหุ้มให้มิด นำไปชุบไข่และเกล็ดขนมปังทอดให้สุก รวมไปถึงขนมหวานที่เราคุ้นหน้าคุ้นตาอย่าง มาการอง และเอแคลร์ เป็นต้น ส่วนชาวสเปน ดินแดนกระทิงดุ มีอาหารว่างเป็นอันดับหนึ่งที่คนทั่วโลกรู้จักเป็นอย่างดีในนาม ทาปาส ซึ่งเป็นอาหารเบา ๆ รับประทานง่าย โดยมีทั้งของแห้ง ของทอด และของย่าง ชิ้นเล็ก ๆ พอดีคำ  สะดวกในการหยิบรับประทาน โดยนิยมเสิร์ฟกับแซงเกรีย (Sangria) เครื่องดื่มรสชาติดีสีแดงสด ทำจากไวน์แดงผสมกับน้ำผลไม้และโซดา ลอยหน้าด้วยผลไม้หั่นชิ้นเล็ก อาจเพิ่มดีกรีแอลกอฮอล์ด้วยการเติมเหล้าหวาน บรั่นดี หรือคอนญัก ปิดท้ายด้วยอาหารว่างของชาวอิตาเลียนกันบ้าง ชาวอิตาเลียนรู้จักสรรหาของว่างมากำนัลให้นักกินได้ลิ้มลองมากมาย แต่จานไหนก็ไม่เทียบเท่า แอนติพาสตี (Antipasti) ที่นิยมเสิร์ฟเป็นจานใหญ่ มีหลายอย่างให้เลือกรับประทานอย่างจุใจ เช่น ซาลามี่ ผักดอง เปปเปอโรนี พริกหวานย่างในน้ำมันมะกอก ผลมะเดื่อสุก เมลอนกับพาร์มาแฮม มะเขือม่วงย่าง ชีส ผลไม้แห้ง หน่อไม้ฝรั่งลวก และกริสซินี ส่วนอีกเมนูหนึ่งคือ บิสกอตติ (Biscotti) เป็นคุกกี้แท่งยาว เนื้อแน่นอบจนกรอบ รสหวานมันเพราะมีถั่วเฮเซลนัท โดยจะเสิร์ฟกับเครื่องดื่มสุดฮอตอย่าง เอสเปรสโซ รสเข้ม

ส่วนในครั้งนี้เราเลือกที่จะทำอาหารว่างแบบไทยที่หารับประทานได้ไม่ง่ายนักในปัจจุบัน เนื่องจากขั้นตอนและวิธีการทำค่อนข้างยุ่งยากและซับซ้อนพอสมควร ไม่ว่าจะเป็น ค้างคาวเผือก ไส้กรอก ปลาแนม หรือแม้แต่ชักเปี๊ยะ แต่ด้วยความที่เป็นอาหารว่างหายากในปัจจุบัน เราจึงต้องการนำเสนอเพื่อให้คุณแม่บ้านรุ่นใหม่ ๆ ได้รู้จักกัน ก่อนที่อาหารเหล่านี้จะหายไปจากใจ รับรองว่ารสชาติแบบไทย ๆ นี้ ต้องถูกปากคุณอย่างแน่นอน
 

---